Blaauwlakenblok in Amsterdam

Restauratie van het Blaauwlakenblok in het hart van Amsterdam, tussen de Warmoesstraat, Sint Jansstraat, Oudezijds Voorburgwal en de Sint Annenstraat. De meeste woningen hebben de status van Rijksmonument. De restauratie van het Blaauwlakenblok is in drie fasen uitgevoerd. Naast restauratie van de Rijksmonumenten bestonden de werkzaamheden ook uit sloop, renovatie en nieuwbouw. In totaal zijn er in fase 3 108 woningen en 38 ateliers gerestaureerd.

Gefaseerde uitvoering

In 1998 is de bouwkundige kwaliteit van de woningen onderzocht in een haalbaarheidsonderzoek. Daaruit volgde dat het noodzakelijk was de fundering, het exterieur en interieur van de meeste panden ingrijpend aan te pakken. De restauratie van het Blaauwlakenblok is in drie fasen uitgevoerd. De werkzaamheden bestonden naast restauratie van de monumenten, ook uit renovatie, sloop en nieuwbouw.

Derde fase

De omvang van de derde fase is vergelijkbaar met de oudbouw van de eerste en tweede fase samen. Tijdens de bouw zijn elk half jaar steeds clusters van enkele panden opgeleverd. De restauratie is in 2009 begonnen aan de Oudezijds Voorburgwal. Vanaf de panden met de hoogste nummers, via de binnenterreinen naar de Sint Annenstraat. De Sint Annenstraat 20-22 is als laatste opgeleverd. Dit pand is door haar ligging in  gebruik als schaft- en uitvoerdersruimte.

FSC Bouw Award

In 2010 is de FSC Bouw Award uitgereikt aan De Key en Schakel & Schrale. Bij het  project Blaauwlakenblok is op een onderscheidende wijze gebruik gemaakt van FSC hout. Het hout in de panden is zoveel mogelijk behouden en waar nodig vervangen of aangevuld met nieuw FSC gecertificeerd hout.

Duurzaamheid

Een deel van de woningen heeft de status van rijksmonument en de historische bouwonderdelen moesten behouden blijven. In de eerdere twee fasen van het Blaauwlakenblok is geëxperimenteerd met diverse thermische en geluid isolerende maatregelen om zo een comfortniveau te bereiken dat voldeed aan de maatstaven van deze tijd. Dit heeft geleid tot een door monumentenzorg geaccordeerde standaard aanpak van de monumenten in de Amsterdamse binnenstad.

Er is onder andere geëxperimenteerd met isolerend gelaagd enkelglas, waarbij twee glasplaten met folie ertussen op elkaar worden gelijmd. De glasplaat aan de buitenzijde bestaat uit getrokken glas, vervaardigd middels een oude productiemethode. De isolerende werking van het glas benadert die van normaal dubbelglas. Ook werd in dit experiment een nieuw type schuifraam ontwikkeld met een betere energieprestatie, dat esthetisch gezien voldoet aan de eisen van monumentenzorg. Waar historische kozijnen niet kunnen worden vervangen of aangepast, worden draai-kiepramen als achterzetramen geplaatst. Al deze maatregelen hebben tevens een positief effect op de geluidwering.

Naast isolerend glas is verder toegepast: dakisolatie (afhankelijk van de eisen van monumentenzorg aan de binnen- of buitenzijde van het dak), gevelisolatie door middel van voorzetwanden aan de binnenzijde en individuele gebalanceerde ventilatie. Zodoende wordt geventileerd via het dak. Van belang is de integrale benadering waarbij de uiterste zorg wordt besteed aan het voorkomen van condensvorming op de constructie om rot van vitale historische bouwonderdelen te voorkomen.